KAHIT KAMIY DUKHA...DOS

Isang gabi nang pauwi na ako sinalubong ako nang kapitbahay namin sinabihan ako na nasa ospital daw ang anak naming bunso kinumbulsyon daw ito.tumirik daw ang mata dahil sa taas nang lagnat.
Halos liparin ko sa kakatakbo ang ospital kung saan idinala ang aking anak. Pagdating ko sa ospital nakita ko sa paula na umiiyak gayun din ang panganay kong anak habng nakatingin sa naka dextrose naming bunso at himbing na natutulog.
Halos hindi ako makagalaw sa aking kinatatayuan ng mga sandaling iyon. Maraming pumasok sa aking isip..Nang lumapit ako at makita ni paula agad nya akong niyakap..sinabihan nya akong kelangan daw bumili nang mga gamot.
Nagugulo ako sa mga oras na yun naisip ko saan ako kukuha nang pambili nang gamot. Naalala ko si mang ramon may pera nga pala sya ngayon. Kaya tinanong ko si paula kung nasaan si mang ramon sabi nya ay nasa bahay at tulog dahil nakainum kaya agad akong umuwi para kausapin sya.
Pagdating sa bahay nakakahiya man pero pinilit kong gisingin sya at kinausap wala na kasing iba pang paraan kundi sya lang.
Galit sya nang gisingin ko pero kinausap ko sya nang maayos para maintindihan nya ang sasabihin ko nung una ayaw nya kasi daw wala na syang pera pero nagmakaawa ako at lahat ay gagawin ko para lang makapag bayad sa kanya.
Sa puntong iyun parang may pumasok sa isip nya at natuwa ako nang banggitin nya ang salitang “sige” pero nag-iba nang sundan nya nang “Kung si paula ang makikiusap sa akin” sabay ngiti nito.
Kuha ko na ang ibig nyang sabihin at hindi ako t*ng* para hindi maintindihan yun kaya matalim ko syang tinitigan sabay alis sa harapan nya.
Alam kong matagal nang may pagnanasa sa asawa ko itong sa mang ramon at matagal nang tigang pero parang hindi ko maaatim na ipagpalit ang katawan nang asawa ko para lang sa pera nito. Lumabas ako nang bahay at nagpunta sa palengke nagbakasakali may maawa at magbigay sakin pero bigo ako kaya umuwi akong naluluha..walang nagawa..walang nangyari..
Pagdating ko sa may kanto namin nakita ko ang isa kong kakilala nakikipaginuman tinwag nya ako sa puntong iyon nang abutan nya ako nang alak walang pagtangging agad ko itong ininum wala pang laman ang aking sikmura kaya natakam akong lantakan ang kanilang pulutan. Dito sinabihan ko ang kakilala ko tungkol sa problema ko pero gaya nya may kanya-kanya din kaming problemang pinansyal kaya bigo din ako..
Kaya umuwi akong susuray-suray pagdating ko sa bahay nandatnan ko ang aking asawa habng nagaayus nang damit. Dadalhin daw nya sa ospital at nagalit sa akin lakas pa daw nang loob kung uminum samantalang ang anak namin nagaagaw buhay sa ospital.
Napaluha ako nang mga oras na yun kahit naka inum kinausap ko parin si paula tungkol sa napagusapan namin ni mang ramon. Maging sya ay alam din nya kung anu ang ibig tukuyin ni mang ramon
Duon inamin sa akin ni paula na may pagnanasa daw talga sa kanya si mang ramon madalas nga raw syang bosohan sa paliligo o sa pagbibihis habang wala ako pero ayaw daw nyang sabihin sa akin kasi baka maging dahilan nang pagaaway namin ni mang ramon kaya daw pinabayaan na lang nya.
Sa puntong yun parang may kung anong init ang biglang bumalot sa akin.Hindi ko maintindihan kung epekto lang ba ito nang aking nainum.
Unti-unting tumitigas ang alaga ko namalayan ko na lang na bigla kong niyakap at hinalikan ang misis ko pero pumalag sya wag daw muna at wala sya sa mood kelangan na nyang bumalik nang ospital pero itinuloy ko parin bigla ko syang inihiga at pwersahang tinanggalan nang damit.. nagpapapalag sya at sinabihan nya akong “ anu ba!”
Pero matigas ako gusto ko syang palibugin kaya pilit kong tinanggal ang kanya bra sinunod ang kanyang short na kahit nagpupumiglas sya nagawa ko paring hubarin alam ko ang kahinaan nang asawa ko kaya nang mahubad ko ang short nya agad ko ring tinanggal ang panty nya..nang matanggal ko bigla ko hinalikan ang kanyang k*py*s na halos sabunutan nya ako
“ lando plss…anu ba…ang anak mo..!!” pagsusumamo nya
Hindi ko ininda ang sasabihin nya tuloy lang ako sa paguspsop at paghimud nang pakpak nya hindi ko rin maintindihan sa sarili ko kung bakit ko nagagawa ito nang maramdaman ko nang basa na sya agad akong pumatong at dahan-dahan kong ipinasok ang aking alaga sa kaloob-looban nya
“Ahhh..ummm..” impit na ungol ang narinig ko sa asawa ko
Habang kumkayod ako nagsalita ang asawa ko
“a-anu ba ang nangyayari sayo at nagkakaganito kahh…ahh”
“g-gusto mo bang b-bumalik nang ospital nang walang dalang perahh..”sagot ko naman sa kanya
“Ha?..a-anong ibig mong sabihin..” takang baling sa akin ni paula
“Mahal kita..mahal na mahal..pero wala akong nagawa.ahha..hahah. .wala..”sagot kong muli
“pero kung iyon lamang ang natatanging paraan..i-ikaw lang ang makakagawaaahhh..ah hh”
Natahimik si paula sa narinig nya sa akin..hindi na sya umimik..tila nag iisip
“Ma-malapit na ako..”sambit ko sa asawa ko
“t-teka wag muna..” sagot nito sabay hawak nya sa pwet ko tanda nang pagpigil nya sa pagulos ko
Bigla syang tumayo ..tatayo din sana ako pero pinigilan nya ako
“Dyan ka..higa ka lang..” sagot nya
Nagulat ako nang pumatong sya sa akin at hinwakan nito ang t*t* ko at itinapat sa bukana nya pero bago nya ipasok nagsalita muna sya
“G-gusto ko lang linawin ang lahat…mahal kita lalo na ang mga anak natin..at gagawin ko ang lahat pra sa kanila..i-isipin natin itong hawak k-ko….a-ay kay mang r-ramon..ngayon kung ipapasok ko ito ngayon ibig sabihin gusto mo…p- pero kung hindi ko i-ito ipapasok ibig sabihin ayaw mo..m-mamili ka..”pagtatanong nya
Pucha sa totoo lang nagdadalwang isip ako…Pag nagkataon mayuyurakan nang iba ang dangal nang asawa ko..pero dala na rin marahil nang kalasingan kaya agad kong hinawakan ang pwet nya at iginiya para maibaon ang t*t* ko sa k*py*s nya.
Agad napa ungol si misis.. ramdam ko ang init ng pagsagad sa kanyang kailaliman
“M-malinaw na sa akin ang lahat.ahh..n-nakapag pasya ka na..ahh..”bitaw na salita nang aking asawa
Wala na akong pakialam kung anu man ang mangyayari sa kinabukasan o sa mga susunod na mga araw ang mahalaga sa ngayon ay mairaos ko na ang init na aking nararamdaman.
Walang humpay ang paglabas masok ng alaga ko sa p*k* nya..sa tulong nang mga kamay ko na nakahawak sa pisngi ng pwet nya naipupwersa kong maigi ang pag baon na nakakapag likha tuloy nang munting tunog.
Magaling talagang mangabayo ang aking asawa ramdam ko ang pagsikip sa kanyang pwerta satuwing babaon ako sa kanya. Mahusay sya sa muscle control at sa muling paghagod pa nararamdaman ko na ngayon na akoy nalalapit na..kaya hindi ko napigilan ang aking sarili at nailabas ko agad ang init na kanina pa namumuo sa akin puson..
”AHhhh…d-dyos….k-kohhh…ahhh” nasambit ko habang ako ay nagdi-diliryo sa sarap
“Ummmmpp…ahhh…”mahinang ungol naman nang aking asawa

Kinabukasan napabalikwas ako nang bangon bigla kasing sumagi sa isip ko ang aking anak tumingin ako sa paligid wala na dito ang aking asawa.
Agad akong nag-ayos tapos lumabas ng kwarto napadaan muna ako sa kwarto ni mang ramon…sumilip ako. Nakita ko syang nakahiga,tulog naka tihaya at sa kanang kamay nya may hawak pang bote ng alak.
Biglang sumagi sa isip ko ang mga napagusapan namin ni paula kagabi kaya tiningnan ko muli si mang ramon..tinitigan pero pansin kong walang indikasyong may naganap na kakaiba kaya agad na akong lumabas at tumungo sa ospital kung saan naroroon ang aking anak.
Pagdating sa ospital naabutan ko sa paula nakaupo katabi ang panganay naming anak lumapit ako at kinausap sya kinamusta ang kalagayan nang bunso naming anak.
Kelangan na pala nya ng gamot..kelangan nang bilhan
Napatingin sa akin si paula tila nangungusap ang mga mata alam ko ang kahulugan nang mga tingin nya
“Hinintay lang kitang dumating para pumalit ka sa akin sa pagbabantay dito” ika nang aking asawa na ngingilid ang luha sa mga mata
“Mamaya pala hintayin mo ang doctor para malaman mo ang mga kakailanganin gamot nang anak mo..m-may p-puntahan lang ako” dugtong nya
“Saan naman ang punta mo?” dagling tanong ko
“G-gagawa nang paraan..p-para may pambili nang gamot sa anak mo” sagot nya
Alam ko na ang ibig sabihin sa mga sinabing iyun ni misis..alam kong pupuntahan na nya si mang ramon at tuluyang magpaangkin na dito kapalit nang perang ipapambili nang gamot sa anak ko..tila baga parang insulto iyun sa aking pagkatao…ako ang lalaki ako dapat ang gumawa nang paraan pero sa mga oras na ito wala akong magawa..pakiramdam ko wala akong silbi..ayaw kong yurakan nang iba ang dangal nang pinakamamahal kong asawa..kaya nang akmang aalis na sya dagli kong hinawak sya sa kamay lumingon sya sa akin
“Bkit?” takang tanong nya
At biglang niyakap ko sya..
“Bakit?” tanong nya uli
“A-ayoko..nagbago na ang i-isip ko..” mahina kong sagot sa kanya
“H-ha?!..n-naiisip mo ba yang sinasabi mo” tanong nya
“O-oo…nagbago na isip ko..ayaw ko nang gawin mo yun..”pagsusumamo ko
Tumahimik muna sya..tila nagisip
“H-hindi..k-kelangang gawin ko ito..napagusapan na natin ito hindi ba…p-pumayag ka” sagot nya
“L-lasing ako k-kaya nasabi ko yun..” sagot ko
“K-kahit na..i-ito na lang ang nata-tanging paraan..at s-si mang r-ramon..sya ang paraan..”sagot nya
Wala na akong nagawa nang bumitaw sya sa pagkakayakap sa akin at lumakad papalayo..tinitingn an ko sya hanggang tuluyan na syang nawala sa paningin ko..napansin ko na lamang na tumulo ang luha ko..masakit pala ang ganito..ang wala kang mgawa para pigilin ang mahal mo..na anu mang oras mula ngayon ay tuluyun na syang magpaparaya sa taong natatanging paraan para mailigtas ang anak namin sa tiyak na kapahamakan…
Magtatakip silim na nang lumisan ang asawa ko…at eto ako ngayon sa tabi nang nakaratay kong anak nakatulala..maramin g iniisip..hindi ko na halos napapansin ang panganay ko na katabi ko rin.
Ilang oras pa ang umipas..tulog na sa aking tabi ang panganay kong anak..biglang sumagi sa isip ko na sa mga oras na ito malamang walang humpay na pinagsasawaan ni mang ramon ang alindog nang aking asawa…walang sawa nyang inilalabas masok ang kanyang alaga sa masikip pang pwerta nang asawa ko.
May ilang beses na kaya syang nilabasan sa loob nang lungga nang mahal ko?..
At si paula ang mahal kong asawa na malamang sa ngayon ay parang hinete nang kabayo na walang sawang pinapaligaya si mang ramon upang sa gayun maibigay nito ang dahilan nang pagpapakantot nya dito.
Nakaramdam ako nang libog nang isipin ko ang mga bagay na iyun..naiinis ako sa aking sarili kung bakit tila baga parang nagiging ok na sa akin ang lahat..parang gusto kong himasin ang tirik ko nang alaga habang naiisip ang mga ginagawa nila ngayon..pero naputol ang init na nararamdaman ko at pagiisip nang bigla akong tapikin nang aking panganay na anak. Angal nya ang kumukulo nang sikmura
Oo nga pala halos maghahating gabi na hindi pa pala kami kumakain…at ang aking bunso himbing paring natutulog.
Kinapa ko ang aking bulsa..binulatlat.. nanlumo akong malaman na kahit ni isang singkong duling ay wala akong dala..
Tangina talga..mahirap ang maging dukha..paano na ngayon..paano ko maiibsan ang nararamdamang gutom nang panganay ko kahit sya na lamang ang mabusog kahit wag na ako..p-pero saan..saan ako kukuha na ipangtatapal sa kumukulo nyang tiyan.
Ang mahal kong asawa wala pa at malamang baka bukas na ang balik nya..alam ko na
Bigla akong tumayo kinuha ang nakitang baso sa may tabi nang higaan nang anak ko..pansamantala mag tutubig na muna kami nang anak ko..kahit papano maibsan man lang ang gutom na aming nararamdaman…tangina na iiyak ako sa nagiging sitwasyon namin ngayon..kung hindi lang masama ang magnakaw gagawin ko..marami ako ngayon hindi magandang naiisip lalo nat nakikita mo ang iyong anak na umiling sa paghapdi nang kanyang tiyan pero kahit kamiy dukha ayokong manggaling sa masama ang ipapakain sa kanya…Kaya imbis na magisip nang kasamaang gagawin niyakap ko na lang ang aking anak at kinuwentuhan upang sa gayun hindi nya maramdaman masyado ang paghapdi nang kanyang tiyan..
Hanggang sa makatulugan na namin ang aming pagkukwentuhan..nag ulat na lang ako nang may biglang tumapik sa aking balikat nang lingunin ko kung sino..si paula ang asawa ko!
Sa kanang kamay may bitbit sya supot aninag ko ang laman, pansit iyon at tinapay kaya agad kong ginising ang anak namin upang makakain..
Kinamusta nya ang anak namin at iyun nga himbing paring natutulog sya naman ang kinamusta ko hindi muna sya umimik tapos binulungan nya ako na bukas na daw kami magusap at kelangan nyang bumalik
“B-bakit?” takang tanong ko
“D-doon daw ako matulog kahit ngayon gabi lang” sagot nya
“Bakit doon pa..hindi pa ba kayo t-tapos?” mahinang tanong ko sa kanya at baka marinig nang anak namin ang paguusap naming dalawa
Tumayo sya at hinila nya ako banda sa may sulok duon hindi maririnig ang paguusap namin
“Oo..h-hindi pa..g-gusto nyang sulitin ang ibinigay nya..”sagot naman nang mahal kong asawa
“Grabe naman pala sya..sa tanda nyang yun eh nakakailan pa din pala” ika ko sa kanya
“H-hindi ko nga akalain eh..sa edad nyang yun kaya pang tumagal sa kama..”sagot nang asawa ko
Nagulat man ako sa tikas ni mang ramon sa isang banda parang nagiinit ang aking pakiramdam na nalaman kong tuluyan na ngang na angkin ni mang ramon ang mahal kong asawa
“Eh bakit naman pumayag kang doon matulog…mmm… w-wag mong sabihin n-nagustuhan mo rin ang nangyari sa inyo ni mang ramon?”tanong ko sa kanya
“H-hindi ah..hindi…” sagot nya na parang may pag aalangan
“Hindi?..wag mo nga akong lokohin paula..kilala kita..nakikita ko sa iyong mukha ang hindi pagsasabi nang totoo.huwag kang mag alala at hindi ako magagalit kung anu man ang malalaman ko sa inyo..ngayon pa na naangkin ka na nya..asawa mo parin ako at walang magbabago dun…ang sa akin lang ang pagsasabi nang totoo ang syang makakapagpatibay sa ating dalawa.” Pagpapaliwanag ko sa kanya
Tila lumiwanag ang kanyang mukha sa mga sinabi ko
“H-hindi ka magagalit..k-kung aaminin kong…”putol nya
“Kung ano??” sagot ko
“Na…n-nagustuhan ko nga...”mahinang sagot nya sabay yuko nang ulo nya
Tila baga parang boltahe nang kuryente ang bumalot sa aking katawan nang malaman kung nagustuhan nya ang naganap sa kanila ni mang ramon
Hinawakan ko ang kanyang baba at itinaas ang nakayukong mukha..pinagmasdan ko ang kanyang kagandahang na sinamba ko nung una ko syang makita at makilala
“T-talaga?..”mahinang tanong ko sa kanya
“at s-sa papaanong paraan mo nasabing n-nagustuhan mo ang ginawa nyo k-kanina?”dugtong kong tanong sa kanya
Dagli syang tumahimik..nagisip at pagkatapos nagsalita..
“kelangan bang pagusapan natin ito sa ngayon?m-masyado nang gabi..diba sabi ko dun muna ako matutulog sa kanya ngayon..n-nagbigay na sya nang pera ito ang iiwan ko sayo para ipambili mo bukas ng gamot” sabay dukot nang pera sa kanyang bulsa at abot sa akin
Nananatili akong nakatingin sa kanya. Gusto ko mang tumutol pero sa diko maipaliwanag na kadahilanan ay parang may nagtutulak sa aking payagan na sya
“O-ok lang ba sayo na dun na muna ako?..t-tutal nandito ka naman i-ikaw na munang bahala sa mga anak mo lalo na sa bunso natin..i-isa pa usapan namin pag doon ako matulog sa kanya ngayon mag b-bigay daw muli sya…” mahinang sabi nang aking asawa
“Oo….p-payag na ako..n-nangyari na eh..w-wala na akong m-magagawa….” sagot ko naman pero may kirot akong naramdaman sa aking dibdib. Sa unang pagkakataon kasi ngayon gabi ko lang hindi makakapiling ang aking asawa at ang masakit pa na sa piling sya ni mang ramon na hindi namin kaanu-ano at mas lalong hindi nya asawa pero naipagkakaloob nya na ang sarili ng dahil sa pera.
Humalik na muna sya sa aming panganay na anak na nuoy abala sa pagkain at sa aming bunso na hanggang ngayon himbing na natutulog pa rin..
At lumapit sya muli sa akin at yumakap..yakap na ramdam ko ang init nang kanyang katawan at kasabay nun ay ang mahinang hikbi na aking naririnig buhat sa kanya. Gumanti ako ng yakap mas mainit…mas madiin at may halong pagmamahal..
“A-aalis na ako…”mahinang bulong nya sa akin
“Mahal na mahal kita..paula…” mahinang bigkas ko
“Mahala na mahal din kita…lando..” mahinang sagot naman nya
At bumitaw na sya sa aming pagkakayakap at agad na lumayo…